September 9, 2020 I had my TU Delft farewell party. Due to Covid measures it became a memorable party, limited to the intimate circle of colleagues, in a setting where everybody had to remain seated in a spacious room with appropriate physical distance, where only I and the waiters were moving around. No dazzling party but for sure a warm send-off to an enjoyable life as a Young Active Pensioner.
In this blog you find the farewell speech I gave.
(scroll naar beneden voor de Nederlandstalige tekst)
Minus four months plus a crisis
A farewell from work is actually nothing more than returning to a phase of life you said farewell to about 45 to 50 years ago, your youth. Often a phase filled with freedom, joy and few obligations. Still, the route to my retirement was somewhat unexpected. Due to a sudden change in the national pension agreement, all of a sudden my legal date of retirement moved backward four months earlier than expected. And just after I had accommodated that change, the Corona crisis meshed up everything and gave me the feeling that my career went out like a candle.
Fortunately my career was not depending on the last four months. But then what was it?
Knowledge or people?
When throwing away 75 posters, 150 binders, deleting 35,000 files and dozens of subdirectories from my mail box in June, I saw my life story flashing by. In a mood of nostalgia and pride. It showed me that I had been able to stay my course over 15 years.
A course that followed on from one single question: “What do we believe is our most important mission? Is it the development of knowledge? Or is it the development of people?” This makes quite of a difference. For scientists knowledge is the ultimate goal. For students knowledge is a means. A means to develop as a person to become a good engineer, wanted in the world of work.
Nobody here doubts that a solid working knowledge in engineering sciences and technology will always remain absolutely important for any engineering professional. But I am convinced more than many other people, that the human factor will gain prominence in our technology centred society.
Why the human factor?
Because engineering is a very social activity, and we seem to forget.
Because social skills and personality show who you are, who you want to be, how you show up. And these aspects determine way more the career path of an engineer, than the amount of academic knowledge that they have acquired.
It is also the human factor that will distinguish the engineer from the emerging intelligent self-learning robots. Who are able to learn rapidly from large amounts of data. Who will soon imitate and take over much of the cognitive work from engineers and scientists from flesh and blood. Who will soon become a real partner for the engineers and researchers in their design and research work. But these robots miss any empathy and many other skills that are related to the human factor. And so that is where the added value of the real engineer will remain. So let us invest in that!
Not for the exam
Communication. Collaboration. Asking questions. Empathy. Switching between different context. Agility. Creative thinking. Handling serendipity and chaos. Common sense. Discovering who you are, how you show up. These are all skills you don’t learn for an exam, but for the rest of your life.
And is n’t that way more important than acquiring expert knowledge of which the volatility is so high, that much of what students learn today is obsolete within five years after graduation? It is our aim to prepare our students, not only for their first job, but for 40 to 50 years of lifelong learning, learning them how to adapt to changing context. It is our mission to deliver graduates who are sustainably employable!
The Covid-19 crisis lets us experience the importance of the human factor in our daily work and wellbeing.
A personal mantra
In 2006 I made the human factor my personal mantra. Expressing that intention is one thing, but persevering it consistently over time is something different and demands continuous energy and commitment.
“You’ve got to think about big things while you’re doing small things, so that all the small things go in the right direction”.
That is what Alvin Toffler,an American futurist and businessman said. His quote made my life story.
The human factor as a continuous direction
When I started writing the blueprint for our new bachelor curriculum in Aerospace engineering in 2006, together with my colleague and pedagogical expert Renate Klaassen, we decided to make the trail of six design projects the spine of the new curriculum. Because it was our aim students to learn how to collaborate intensively in designing solutions for authentic unstructured problems. Our wish was also to familiarise students with different professional engineering roles they might encounter in their future professional career.
To support the commitment, I took the chance in 2009 to bring a decrepit semi-permanent building from Rotterdam to the Delft campus, and refurbish it into a unique and state-of-the-art space for collaborative learning. With the appropriate name ‘The Fellowship’.
The human factor was also behind the metaphor of an autonomously free flying astronaut, that I used for our honours master students in aerospace engineering. Right from the beginning in 2007, when I started the honours programme at the Faculty. I was of the opinion that students, following almost six years of linear and rigid curricula, should also learn to think thoroughly about what personal and professional skills they will need before they graduate. As an honours student it is more than time to escape from the linear master curriculum and make choices yourself, establish an individual, self-directed programme. Obviously I never offered them a buffet of courses and projects to choose from. On the basis of their personal learning objectives, they had to establish their half-year study programme by themselves. Susan de Rouw, one of our academic counsellors and coach for the students, gave me and each student excellent guidance and support during the intake. Thus I developed honours students into reflective professionals. The writing of a self-reflection report of 2500 words has been a challenging assignment for many student.
However, adapting a master curriculum to accommodate more personal and professional development is not easy pickings. In many universities the master is the territory of the professors, where the development of knowledge is their mission. Still, most students don’t care a damn for doing research. They want to be educated for good sustainable employment. It is worrying me that in many master curricula the development of knowledge prevails so strongly on the development of personal and professional skills that are necessary for sustainable employability.
The human factor in institutional activities
Let me make a side step. In 2013 Anka Mulder, TU Delft’s Vice President Education and Operations, asked me if I was interested to become the Delft leader of a future 4TU.Centre for Engineering Education. This was an opportunity I had to seize.
We developed a strategy with a broad range of education innovation projects. Also nowadays 25 different projects are running in Delft alone, and many more at the other universities. Most impact in Delft was achieved by a so-called Free Spirits Think Tank, I initiated together with Renate Klaassen. Six intensive evening sessions in event centre Lijm & Cultuur, brainstorming with about 20 students and academic staff. Developing scenarios for the engineering world of work in 2030. Then backward mapping these scenarios to tomorrow’s engineering education.
The main outcomes? More attention to learning about who people are, want to be and how they to show up. More respect and appreciation for other disciplines. Differentiation in different engineering profiles during the study.
The Reframing Engineering Education project we initiated in 2018 and is still running, builds upon this Think Tank results. It’s a design study about the kinds of behaviour society expects from the engineer. Not in 2030. Maybe in 2040. Probably in 2050. And then backward mapping that vision to today’s world. It is a radical rethinking of engineering education. This education will no longer be organised in disciplinary silos, not driven by expert knowledge, but aligned with ambitions and desired and expected behaviour of engineers.
You think it’s daydreaming? We will see. If you are following the discussions of the World Economic Forum and the OECD? They forecast a great reset in science education in the very near future.
Responsible, interdisciplinary, collaborative
I will not bore you with all the ins and outs of other 4TU.CEE projects that are related to human factor. Just to mention:
Together with Neelke Doorn and Sabine Roeser, both professors Ethics and Philosophy of Technology at TU Delft, we are running a project since 2019 about education in Responsible Engineering. About what to do so that students identify as responsible engineers. And about how to embed this subject in monodisciplinary bachelor and master curricula.
Together with Hans Hellendoorn, Director of Education Mechanical Engineering, and Birgit de Bruin, programme leader, we initiated the Joint Interdisciplinary Project in 2018. Projects about Interdisciplinary technological-social scientific engineering design and research. In a co-creation with industrial companies. Right now in a hybrid setting of remote and in-person team sessions. With more than 150 students who cover the full spectrum of engineering masters of TU Delft. Where they learn how to engineer in a real-life complex environment, working on open-ended unstructured problems, together with people who have different backgrounds.
I also supported Barry Zandbergen, senior lecturer in Space Systems, with the development of Collaborative Design Labs. For a combination of in-person and remote collaboration with innovative tools and software. Which all of a sudden has become super relevant in these Covid times.
How did I acquire this wisdom?
First of all, a positive mind and looking outward. Getting the heck out of my room. Letting the world flow in. Lifelong learning, you know? Because, for me best practices from colleagues and partners are the most valuable and convincing learning materials.
The CDIO community has been an extremely rich training ground. Since 2010 I have been involved in this network on behalf of TU Delft. Working in this network, watching and discussing with partners taught me about the strong and weak points in our Delft education. I learnt that academic engineering education is changing at an enormous pace. It’s clear that many universities cannot cope with the pace, are lagging behind. And we might expect that the COVID-19 virus kicks it up a notch.
I read piles of books, papers, scrolled hundreds of websites. Attended dozens of educational conferences, workshop, joined discussion panels. Worldwide. From Aarhus to Zurich. From Belfast to Boston, from Singapore to Siberia. From Dallas to, regrettably never Delft (no one is a prophet in their own land).
Listening. Discussing. Organising with universities, branch organisations, business companies, scientific academies in the Netherlands, Scandinavia, North-America.
Thoughtleader
After the release of the revised edition of my first book ‘Engineering Education in a Rapidly Changing World’ in 2016 I suddenly was invited to keynote speeches, workshops, and fort writing a discussion paper about the future of science and technology education in Europe. Who could have imagined that this work would pave the way for me to write two impactful books about future-fit higher engineering education . Who could have dreamed that peers in the outside world would qualify me as a thought leader in engineering education? By the development of a vision for future-proof engineering education, synthesing the large amount and broad diversity of input, and writing that down in two books in concise text.
I am so happy I got that opportunity. That I have been able to build and disseminate this vision together with so many of you. I am therefore a fortunate man to have worked with so many stimulating colleagues and enthusiast students.
Four special persons
I want to give some further comments to four persons who have been crucial in this life story.
Anka Mulder. The Vice President Education and Operations. In 2013 she gave me a blank cheque for developing and organising astrategy for the 4TU.Centre for Engineering Education. She stimulated me to publish my first book in 2014 with my vision on a future-proof master in aerospace engineering. She asked me to take out the word aerospace because the vision I wrote was not unique for the aerospace domain but applied to all engineering disciplines.
Renate Klaasen. Pedagogical expert at TU Delft. She has been my most loyal partner across my career. Our first collaboration was in 2002, where she was the coach for the very first person who took the University Teaching Qualification in Delft, and that was me. She was also the educational conscience of the radical innovation of the bachelor curriculum between 2006 to 2010. She has been the programme leader of the Delft branch of 4TU. CEE from 2014 onwards. Creative, and in the lead of many projects about the changing roles in the engineering profession in tomorrow’s society. What do I owe a lot to you!
Birgit de Bruin. She appeared as the greatest and reliable ambassador of my vision. She brought my vision to life with the Joint Interdisciplinary Project. So much energy, such a wide and valuable network. Thank you so much!
Lidy and my family. They have always supported me through everything. They must have been amazed by the never ending piles of books, paperwork en notes. In the evening, in the weekend. On the kitchen table. Without your love and care my life story would have been so different. Thank you so much!
Three takeaways
In conclusion I have three takeaways for you:
1) If your aim is also to develop graduates who are sustainably employable. Engineers who are prepared to adapt quickly to new questions and changing context. Then find a better balance between expert thinking and the human factor, shift the focus of your master education to wat human engineers can do better than AI (artificial intelligence).
2) If you want to find out if your programme is future proof. Stop thinking and expressing that you’re smarter and more essential than others. Because you are not. Have the courage to take the time and find the strengths and weaknesses by comparing with the outside world, outside Delft.
3) If you want to develop a life story to be proud of. Define your personal mission, and follow it. Persevere. Also when you have a headwind on your path. Also when you are doing small things.
Everybody, thank you so much. It was a wonderful time at TU Delft. I’ve really enjoyed!
From employee to YAPer
Even though I will miss the faculty, I am looking forward to starting a new phase of my life as a Young Active Pensioner. My broad plan for the future is to continue to enjoy my life and have fun. I also hope to be able to inspire and advise many more educational leaders, programme coordinators , teaching staff and students with my vision on the future of science and technology and society, and its impact on higher engineering education. Even if they are not convinced that we are living in rapidly changing times.
Every happy end is a good beginning
Loesje
Afscheid met een boodschap
Afscheidstoespraak in Nederlands op 9 september 2020
Vier maanden eerder en een crisis
Afscheid nemen van je werk is eigenlijk niks anders dan teruggaan naar een fase van je leven waar je 45-50 jaar geleden afscheid hebt genomen: Je onbezorgde jeugd.
En toch liep ‘t anders dan verwacht. Eerst haalde het Pensioenakkoord mijn pensioendatum opeens vier maanden naar voren. Toen ik dat verwerkt had, brak de coronacrisis uit en kreeg ik het gevoel dat m’n carrière als een nachtkaars uitging. Maar gelukkig is het niet zo dat mijn carrière afhing van die laatste vier maanden. Waarvan wél eigenlijk?
Kennis of mensen?
Toen ik eind juni mijn kasten en computer leeghaalde. 75 posters, 150 ordners, 35.000 bestanden en heel veel folders uit mijn mailbox weggooide. Zag ik mijn levensverhaal in een flits voorbij komen. Met weemoed. En trots. Want ik zag dat ik 15 jaar lang een vrij vaste koers had kunnen houden.
Een koers die terug te voeren is tot één vraag: Wat vinden we onze belangrijkste missie. Is dat het ontwikkelen van kennis? Of het ontwikkelen van mensen? Dat maakt nogal wat uit. Voor wetenschappers is kennis het doel. Maar voor studenten een middel. Een middel om je als persoon te ontwikkelen tot gewilde ingenieur.
Ik denkt dat niemand er aan twijfelt dat een stevig fundament in vakkennis cruciaal is en altijd zal blijven. Maar ik twijfel er ook niet aan dat de menselijke factor in de technische wereld belangrijker gaat worden. Veel belangrijker.
Het belang van de menselijke factor
Omdat engineering een erg sociale activiteit is.
Omdat sociale vaardigheden en persoonlijkheid bepalen wie je bent. Wat je wilt zijn. Hoe je overkomt. En die bepalen ook nu al, veel meer je carrière dan alle academische kennis die je opdoet.
Maar vooral omdat de menselijke factor ons als mens zal onderscheiden van intelligente zelflerende robots. Die uit data van alles in no-time kunnen leren. En in de toekomst veel intelligent werk van ingenieurs en wetenschappers uit handen zullen nemen. Maar dát ménselijke aspect nou juist niet kunnen.
Niet voor een examen
Oftewel: Communiceren. Samenwerken. Vragen stellen. Empathie. Schakelen van de ene naar de andere context. Aanpassend vermogen. Creatief samenwerken. Leren omgaan met onzekerheid en chaos. Je gezond verstand gebruiken. Ontdekken wie je bent, wat je wilt zijn, hoe je wilt overkomen. Dat zijn allemaal duurzame skills. Skills die je niet leert voor een toets, maar voor de rest van je leven.
En is dat niet veel belangrijker dan je volpompen met kennis, waarvan je weet dat een groot deel morgen alweer verouderd is? Het gaat er toch om dat we studenten klaar maken voor een leven lang van 45-50 jaar doorleren? We willen ze toch duurzaam inzetbaar afleveren?
En als we al íets leren uit de Covid-19 crisis, is het wel hoe zwaar die menselijke factor meetelt in ons eigen werk en welzijn.
Persoonlijk mantra
In 2006 heb ik de menselijke factor in engineering mijn persoonlijke mantra gemaakt.
Dat róepen is 1. Maar dat consequent doorzetten is nog even wat anders.
“You’ve got to think about big things while you’re doing small things, so that all the small things go in the right direction”.
Dat is wat Alvin Toffler, een Amerikaanse zakenman en strateeg ze, en wat mijn levensverhaal maakte.
De menselijke factor als continue richting
Want toen ik in 2006 met Renate Klaassen de blauwdruk voor onze nieuwe bachelor schreef, maakte ik de doorlopende reeks van ontwerpprojecten dé ruggengraat van het curriculum. Want ik wilde dat studenten intensiever leerden samenwerken, samen probleem leerden oplossen, in de huid van verschillende engineering rollen konden kruipen. Daarom ook pakte ik in 2009 de kans om een aftands gebouw naar de campus te slepen en die te transformeren tot een moderne ruimte voor collaborative learning, met de toepasselijke naam ‘The Fellowship’. Leren samenwerken.
Daarom zette ik in 2007 het Master honoursprogramma bij LR op met een autonoom vrij vliegende astronaut als de metafoor voor de honoursstudent. Omdat ik vond dat ze goed na moesten denken over wat ze op persoonlijk of professioneel vlak nog wilden leren voordat ze afgestudeerd waren. Ik vond dat ze zelf moesten leren kiezen, besluiten nemen, zelf sturing te geven. En daarom gaf ik ze ook geen cafetariasysteem van vakken of projecten. Maar vroeg ik ze hun persoonlijke leerdoelstellingen op te stellen, en te laten bedenken hoe je die zu kunnen invullen. Susan heeft mij daarin erg in geholpen. Honoursstudenten ontwikkelen tot reflectieve professionals.
Maar aanpassen van een master curriculum met meer aandacht voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. Dat is nog wel een dingetje. Want hoewel we eigenlijk allemaal weten dat de meeste studenten geen bal belangstelling hebben voor onderzoek. Straks alleen maar een goede baan willen. Blijven we in de master het ontwikkelen van kennis toch wel heel veel belangrijker vinden dan het ontwikkelen van studenten tot duurzaam inzetbare ingenieurs.
De menselijke factor op instellingsniveau
Nu iets heel anders. In 2013 vroeg Anka Mulder mij of ik leider wilde worden van het 4TU.Centre for Engineering Education. Zo’n kans krijg je niet gauw.
We hebben een hele serie onderwijs-innovatieprojecten opgezet, en ook nu lopen er een stuk of 25 in Delft alleen al. Maar de meeste impact in Delft had de Free Spirits Denk Tank. Die ik samen met Renate Klaassen opzette. Zes lange avonden in Lijm & Cultuur nadenken met zo’n 20 studenten en stafleden. Over hoe de wereld er in 2030 uit zou zien en wat dat voor invloed zou hebben op ons onderwijs. En de belangrijkste uitkomst? Meer aandacht voor leren over wie en wat je wilt zijn. Meer waardering voor andere disciplines. Differentiatie in ingenieurs-profielen tijdens je studie.
Het Reframing Engineering Education project dat we in 2018 opstartten en nu nog loopt, borduurt daar op voort. Dat is een ontwerpstudie over het soort gedrag dat de maatschappij van de ingenieur verwacht. Niet in 2030, misschien in 2040, waarschijnlijker nog in 2050. En dat proberen terug te denken naar het engineering onderwijs van nu. Dat is onderwijs dat niet langer georganiseerd wordt langs disciplines en vakkennis, maar langs ambitie en gewenst gedrag van de ingenieur.
Luchtfietserij? We zullen zien. Als je goed luistert naar de discussies die momenteel plaatsvinden in het WEF en de OESO, dan hoor je de verwachting dat zij een grote reset van het wetenschappelijk onderwijs zien aankomen.
Ik ga jullie niet vervelen met al die andere projecten die allemaal gaan om goed inzetbare ingenieurs opleiden. Een paar nog:
Samen met Neelke Doorn en Sabine Roeser hebben we in 2019 een project opgezet over wat Responsible Engineering onderwijs moet inhouden, wat je moet doen om studenten zich daarmee te laten profileren. En hoe je dat het beste kan inbedden in monodisciplinaire curricula.
Met Hans Hellendoorn en Birgit de Bruin hebben we in 2018 het Joint Interdisciplinary Project JIP opgezet. Interdisciplinair technisch-sociaal wetenschappelijk ontwerp en onderzoek. In een co-creatie met bedrijfsleven. Dit jaar in een hybride vorm op afstand en fysiek aanwezig met 150 studenten uit heel veel verschillende masters. Leren hoe je moet engineeren in een echt complexe omgeving met mensen met heel verschillende achtergronden.
Als laatste wil ik nog noemen de ondersteuning die ik aan Barry Zandbergen heb gegeven met het opzetten van de Collaborative Design Labs. Voor remote leren samenwerken met innovatieve tools en software. Superrelevant opeens in Covid tijd.
Hoe ik aan al die wijsheid ben gekomen?
Met een positieve weidse blik naar buiten. Niet op mijn kamer blijven zitten. De boer op. Levenlang leren heet dat geloof ik. Want, zijn best practices van buiten niet de meest overtuigende en bruikbare leermaterialen voor ons allemaal?
Het CDIO netwerk is daarvoor een ontzettend rijke leerschool. Ik zit daar sinds 2010 namens de TU Delft in en kan het je aanraden. Als je in dat netwerk van 160 universiteiten wereldwijd om je heen kijkt, rondkijkt waar iedereen mee bezig is. Dan leer je pas waar het Delftse onderwijs goed in is, en waar het achterloopt. Dan merk je dat het academisch technisch onderwijs her en der met enorme snelheid gereset wordt. Zie je hoeveel moeite het iedereen kost om dat bij te benen. En het Covid-virus zou hier nog wel eens een extra schepje bovenop kunnen doen.
Ook heb ik natuurlijk stapels boeken, papers en websites gelezen. Tientallen onderwijs-conferenties, workshops, discussiepanels bezocht. Wereldwijd. Van Aarhus tot Zürich. Van Belfast tot Boston, van Singapore tot Siberië. Van Dallas tot, vreemd genoeg nooit in Delft (immers, geen profeet is in eigen land geëerd).
Luisteren. Meepraten. Mee-organiseren op universiteiten, bij branche organisaties, bedrijven, en wetenschappelijke academies in Nederland, Scandinavië, de VS.
Visionaire leider
Na het uitbrengen van de herziene uitgave van mijn eerste boek in 2016 ontving ik opeens uitnodigingen voor toespraken, workshops, het schrijven van discussiepapers.
Wie had ooit gedacht dat de buitenwereld in mij een voortrekker en visionaire leider in engineering onderwijs zou gaan zien? En dat alleen maar door een visie te ontwikkelen voor toekomstbestendig masteronderwijs in engineering. En dat in twee boeken op een inspirerende manier uit te werken en op een toegankelijke manier op papier te zetten.
Ik vind het geweldig dat ik deze kans heb gekregen. Dat ik dit samen met jullie, en al die anderen die er vandaag niet bij kunnen zijn, te kunnen en mogen doen. Er zijn zoveel mensen die me hierin hebben geholpen.
Vier bijzondere personen
Ik wil even stilstaan bij vier bijzondere personen die van doorslaggevende betekenis zijn geweest in mijn levensverhaal.
Anka Mulder. Zij was het die mij in 2013 een blanco cheque gaf om vanuit Delft het 4TU.Centre for Engineering Education op te zetten. Zij was het ook die mij stimuleerde m’n eerste boek in 2014 uit te geven. Ik had dat geschreven als koers voor een toekomstbestendige Master in Aerospace. Maar ze vond dat het woordje aerospace er eigenlijk wel uit gestreept kon worden. Want alles wat er in stond was belangrijk voor ál het onderwijs op de TU. Niet alleen LR.
Renate Klaasen. Zij is mijn meest loyale partner geweest door mijn hele loopbaan heen. Zij werd de coach in 2002 voor de eerste BKO’er van de TU Delft, en dat was ik. Zij was het onderwijskundige geweten achter de radicale bachelor vernieuwing, de BICA, van 2006 tot 2010. Zij is vanaf het begin de programmaleidster van het 4TU. CEE. Creatief en in de hoofdrol in de projecten voor de veranderende professionele engineering rollen in de maatschappij van de toekomst. Wat heb ik veel aan jou te danken!
Birgit de Bruin. Zij ontpopte zich als de grootste ambassadeur van mijn visie. Zij bracht een belangrijk stuk van mijn visie tot leven met het Joint Interdisciplinary Project. Wat een energie! Geweldig, dank je wel!
Lidy en mijn gezin. Zij hebben me door dik en dun gesteund. Ze hebben zich vaak verwonderd over de stapels boeken, paperassen en aantekeningen. ’s Avonds en in het weekend op de keukentafel. Is ’t nou nog niet klaar? Zonder júllie zorg en liefde had dit levensverhaal er heel anders uit gezien.
Om mee te nemen
Ter afsluiting wil ik jullie drie dingen meegeven:
Als je wilt dat onze afgestudeerden duurzaam inzetbaar zijn. Als je wilt dat onze ingenieurs straks voldoende snel kunnen schakelen, zich aan kunnen passen aan nieuwe vragen in een snel anders wordende context. Zoek dan in je master naar een betere balans tussen expertdenken en de menselijke factor. Verleg de nadruk naar vaardigheden die de mens nu eenmaal veel beter kan dan intelligente robots in de toekomst.
Als je wilt leren hoe je programma er echt bij staat. Durf de arrogantie van je af te schudden En neem de tijd om te leren van de wereld om je heen, buiten Delft.
Als je aan een levensverhaal wilt werken, waar je later trots op kan terugkijken. Zet dan een baken. Ga ervoor. Blijf eraan werken. Ook als je tegenwind hebt. Ook als je met al die kleine dingen bezig bent.
Dank jullie wel voor alles. ’t Is een prachtige tijd geweest. Ik heb genoten.
Het vertrek, beginpunt van mooie ideeen!
Loesje
Comments